معاونت پژوهش و فناوری

جهاد دانشگاهی خراسان رضوی

نابرابری در مصرف گردشگری تاثیرات اجتماعی منفی در کشور ایجاد می‌کند

مدیر گروه پژوهشی جامعه‌شناسی گردشگری پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی گفت: نابرابری در مصرف گردشگری، همچون سایر محرومیت‌ها و نابرابری‌ها، تاثیرات روانی و اجتماعی منفی به همراه خواهد داشت که نیازمند توجه سیاستگذاران و برنامه‌ریزان است.

به گزارش روابط عمومی سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی، دکتر ندا رضوی‌زاده درخصوص سهم گردشگری در زندگی اجتماعی ایرانیان، اظهار کرد: در دهه پیش از شیوع کووید شاهد رشد چشمگیر گردشگری بین المللی در جهان بودیم. ایران هم به رغم رشد اقتصادی پرنوسان  و نزدیک به صفر در دهه 1390، از این اقبال به گردشگری در داخل بی‌بهره نبود و با رشد آرام گردشگری مواجه بودیم، بنابراین بدیهی به نظر می‌رسید که در صورت بهتر بودن شاخص‌های اشتغال، درآمد و تورم، با شیب رشد تندتری در افزایش سفرهای ایرانیان روبه رو می‌شدیم.

وی خاطرنشان کرد: گردشگری اگرچه فعالیتی فراغتی محسوب می‌شود و شاید در گذشته از دید برخی، مصرفی غیرضروری و تجملی به حساب می‌آمد، اما پیرو تحولات فرهنگی و ارزشی جوامع، امروزه به بخش ثابت و جدایی ناپذیر سبک زندگی و مصرف اکثر طبقات تبدیل شده است، اما در ایران به دلیل مضیقه‌های اقتصادی، کیفیت و کمیت سفرها امکان بهبود چندانی در دهه اخیر نداشته است.

عضو هیات علمی جهاددانشگاهی خراسان رضوی ادامه داد: در واقع، هم طرف تقاضا متقاضی خدمات متنوع‌تر، با کیفیت‌تر و بیشتر نبوده و هم با بازارِ متزلزلِ موجود، بالتبع طرف عرضه نتوانسته ریسک کند، در نتیجه سرمایه گذاری‌های وسیعی در کسب و کارهای گردشگری صورت نگرفته و این امر به نوبه خود مانع از توسعه زیرساخت‌های گردشگری شده، این در حالی است که هر روز هزاران عکس و ویدیوی جذاب از انواع سفرهای داخلی و بین المللی بر صفحات گوشی‌های کاربران و تلویزیون‌ها نقش می‌بندد و رسانه‌ها، خصوصا شبکه‌های اجتماعی، با تصاویر رنگارنگ بر آتش میل به سفر و گردش می‌دمند. اما متاسفانه در ایران تقاضای موثر نمی‌تواند و نتوانسته به همین میزان رشد کند.

رضوی‌زاده با بیان اینکه طبق داده‌های مرکز آمار بسیاری از ایرانیان می‌کوشند تمایل به سفرشان را با سفرهای تا حد ممکن کم هزینه پاسخ دهند، گفت: برای مثال خانواده‌های زیادی با وسیله نقلیه شخصی سفر می‌کنند، تصمیم به اقامت در کمپ یا منزل بستگان می‌گیرند و تا حد امکان سعی می‌کنند از هزینه‌های خوراک و سایر هزینه‌ها بکاهند.

وی تصریح کرد: از طرف دیگر این قشر شاهد هستند که لایه باریکی از طبقه بالا همچنان قادر به سفرهای خارجی لوکس است. به علاوه، در شهرهایی چون مشهد طیفی از زائران و گردشگران خارجی قادر به هزینه کرد برای خدمات گران قیمت هستند، در حالی که پرداخت هزینه اقامت در هتل های کم ستاره و رستوران های معمولی هم برای بسیاری از گردشگران امکان پذیر نیست.