سهم ۱۰ درصدی شرکت‌های دانش‌بنیان خراسان رضوی در طرح‌های تولید بار اول
مدیر دبیرخانه تولید بار اول گفت: ۱۰ درصد طرح‌های تولید بار اول از نظر تعداد و ارزش متعلق به شرکت‌های دانش بنیان خراسان رضوی است.
به گزارش روابط عمومی سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی، علی اکبر پرج امروز در اولین جلسه از "سلسه نشست‌های ترویجی قانون جهش تولید دانش‌بنیان" که ظهر امروز در سالن اجتماعات زنده‌یاد کاظمی آشتیانی برگزار شد، با اشاره به وضعیت توسعه اقتصاد دانش‌بنیان در کشور، اظهار کرد: در حدود 15 سالی که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تشکیل شده است شاهد سه نسل توسعه و رشد دانش‌بنیان در کشور بودیم به طوری که امروز واژه دانش‌بنیان به واژه‌ای ملموس و جاافتاده در فضای عمومی جامعه تبدیل شده است.
وی با اشاره به تصویب قانون جهش تولید دانش بنیان در سال 1401 توسط مجلس شورای اسلامی، بیان کرد: ثمره 15 سال تلاش معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در قانون جهش تولید دانش‌بنیان خود را نشان داده است. قانونی که در آن ظرفیت‌های مناسبی برای شرکت‌های دانش‌بنیان همچون اعتبار مالیاتی و تولید بار اول در نظر گرفته شده است.
مدیر دبیرخانه تولید بار اول با تاکید بر اینکه قانون جهش تولید دانش بنیان قانونی راهگشا است که با توجه به شرایط کشور و همراهی مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید، افزود: از زمانی که تحریم‌ها شدت گرفت تامین برخی اقلام استراتژیک دچار مشکل شد، از یک طرف نیاز کشور برای تامین این اقلام مبرم بود و از سوی دیگر امکان تامین آنها در داخل کشور وجود نداشت، در آن زمان با توجه به ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان تصمیم به ارزیابی این مساله گرفتیم که چطور میتوانیم از ظرفیت این شرکت‌ها استفاده کنیم، مساله‌ای که وجود داشت این بود که شرکت‌ها در کارهای پژوهشی به توفیق دست پیدا کرده بودند اما نکته اصلی اینجا بود که چطور نتیجه این پژوهش‌ها را تبدیل به محصول و سپس آن را خریداری کنیم.
پرج خاطرنشان کرد: اولین راهکار قانونی در مقابل این مساله، ماده 29 قانون برگزاری مناقصات مبنی بر ترک تشریفات بود که اجرای آن حواشی و محدودیت‌های خاص خود را داشت و همین محدودیت‌ها سبب شد تا در بند الف ماده 10 قانون جهش تولید دانش‌بنیان ظرفیت‌ها و امتیازاتی برای تولیدات بار اول قائل شویم.
وی ضمن تشریح این ماده قانونی بیان کرد: یکی از کاراترین ابزارهایی که در اختیار معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری قرار گرفته است که پیش از این مصوبه شورای عالی امنیت ملی بود و هم اکنون جزئی از قانون جهش تولید دانش‌بنیان مجلس شورای اسلامی به شمار می رود، کارگروه تولید بار اول است که در این کارگروه دستگاه متقاضی، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت صنعت، معدن و تجارت حضور دارند.
مدیر دبیرخانه تولید بار اول تصریح کرد: در تولید بار اول کارفرمایان با مشکلات زیادی مواجه‌اند، چراکه از یک سو تعداد مدعیان محصولات ساخته نشده زیاد است و از سوی دیگر پیچیدگی کشف قیمت تولید بار اول، ریسک مالی و فنی آن، سازمان‌های نظارتی و پروژه‌های ناموفق، قدم گذاشتن در این زمینه را با ریسک‌هایی مواجه می‌کرد، بنابراین قانون برای کاهش این ریسک‌ها پیشنهاد کرد تا کارگروه تولید بار اول با هدف ارزیابی مجریان و ارزیابی بومی‌سازی طرح ایجاد شود.
پرج، دانش‌بنیان بودن، نداشتن سابقه فروش بر اساس اظهارنامه مالیاتی، نداشتن مشابه داخلی کالا با خدمت ارائه شده را از جمله معیارهای اصلی تولید بار اول برشمرد.
وی همچنین افزایش عمق ساخت داخل، استفاده از یک فناوری جایگزین، تغییر ابعاد و مقیاس محصول را از مصادیق تغییرات فناورانه که می‌تواند منجر به تولید بار اول شود، عنوان کرد.
مدیر دبیرخانه تولید بار اول با تاکید بر اینکه نگاه ما در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری باز کردن مسیر، گره‌گشایی و مرتفع کردن نیاز کارفرما است، خاطرنشان کرد: کارفرمایان میتوانند شرکت‌های مورد نظر خود را جهت تولید محصول یا خدمات به کارگروه تولید بار اول معرفی کنند، اما ما در کنار لیست پیشنهاد شده، برای اینکه بتوانیم از تمام ظرفیت‌های دانش‌بنیان کشور استفاده کنیم لیستی از شرکت‌های دانش‌بنیان مرتبط در حوزه تعیین شده را تهیه و سپس فرآیند ارزیابی برای انتخاب مجری آغاز می‌شود.
پرج تسلط بر دانش فنی تولید محصول، سوابق و تجربیات قبلی شرکت، زیرساخت تولید و توسعه محصول، تیم تحقیق و توسعه مرتبط با محصول، میزان پیشرفت در توسعه و تولید محصول و افزایش عمق بومی‌سازی محصول را از مهمترین معیارهای انتخاب شرکت‌های مجری توسط کارگروه تولید بار اول عنوان کرد.
وی در ادامه با ارائه گزارشی از روند فعالیت کارگروه تولید بار اول بیان کرد: در سال 1401، سقف مبلغ قرارداد تولید بار اول در حوزه انرژی 500 برابر معاملات متوسط و در سایر حوزه‌ها 250 برابر معاملات درنظر گرفته شد، با این حال در سال 1402، سقف ابلاغیه، 725 میلیارد تومان در حوزه انرژی بوده است.
مدیر دبیرخانه تولید بار اول ادامه داد: تاکنون بیش از 400 درخواست داشتیم که 140 طرح به ارزش 320 میلیون دلار ابلاغ شده و با 100 درخواست قرارداد قطعی به ارزش 180 میلیون دلار منعقد شده است، همچنین 23 قرارداد با ارزش 20 میلیون دلار نیز به اتمام رسیده است.
پرج با تاکید بر اینکه بیشترین سهم تولید بار اول توسط از آن وزارت نفت با حدود 67 درصد بوده است، اظهار کرد: وزارت نیرو با 13 درصد، وزارت ارتباطات با 7 درصد و وزارت کار و رفاه اجتماعی و وزارت راه و شهرسازی 3 درصد در طرح‌های تولید بار اول سهم داشته‌اند.
وی با بیان اینکه 10 درصد طرح‌های تولید بار اول از نظر تعداد و ارزش متعلق به شرکت‌های دانش بنیان خراسان رضوی است، ادامه داد: پرافتخارترین شرکت دانش‌بنیان از نظر تعداد طرح‌های تولید بار اول نیز شرکتی از خراسان رضوی است.
مدیر دبیرخانه تولید بار اول خاطرنشان کرد: در تولید بار اول 30 تا 60 درصد کاهش هزینه نسبت به واردات محصول داریم و توانمندترین شرکت دانش بنیان با حداقل فاصله فناورانه برای اجرای طرح‌ها انتخاب می‌شود.
گفتنی است در این نشست نمایندگانی از دستگاه‌های مختلف استان همچون خانه صنعت، معدن و تجارت، شهرداری مشهد، پارک علم و فناوری، شرکت گاز و همچنین نمایندگان برخی شرکت‌های دانش بنیان حضور داشتند و به طرح سوالات و دغدغه‌های خود در رابطه با کارگروه تولید بار اول پرداختند.